Coś o egzoplanetach.

 Mimo ciągłego rozwoju nauki i techniki, wszechświat nadal kryje w sobie mnóstwo tajemnic. Często odkrywamy obiekty, które naginają zasady, które przyjęliśmy za normy, a nawet je łamią. W ciągu trwającego polowania na egzoplanety i “drugą Ziemię” naukowcy odkryli wiele światów z panującymi tam ekstremalnymi warunkami. Mimo, że nie stanowią one potencjalnych opcji do przyszłej kolonizacji, warto zwrócić uwagę na planety będące rekordzistami w swoich kategoriach i które tak bardzo różnią się od naszego domu.




1. Najgorętsza planeta

Trofeum dla najgorętszej jak dotąd znanej planety przypada odkrytemu niedawno gazowemu olbrzymowi KELT-9b. Jej gwiazda HD 195689, nazywana również KELT-9, jest 2,5 raza większa niż Słońce z temperaturą powierzchni około 10 000°C. KELT-9b znajduje się bliżej swojej gwiazdy niż odległość Merkurego do Słońca, a jego orbita wynosi jedynie 1,5 dnia. Wszystkie te czynniki skutkują oszałamiającą temperaturą panującą na planecie – 4 300°C. Jest ona wyższa niż temperatury wielu gwiazd o masach niższych od masy Słońca.

2. Najzimniejsza planeta

Z temperaturą jedynie 50° powyżej zera absolutnego (-223°C) tytuł najzimniejszej planety otrzymuje OGLE-2005-BLG-390Lb. Orbituje ona niewielkiego czerwonego karła. Będąc jedynie 5,5 raza większą niż Ziemia, prawdopodobnie również jest planetą skalistą, a jej orbita w naszym Układzie Słonecznym oscylowałaby pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza.

3. Największa planeta

Czym odróżnić planety od gwiazd, jeśli mogą one mieć równie wysoką temperaturę? Gwiazdy mają na tyle dużą masę, że pod wpływem sił grawitacyjnych w ich jądrach zaczynają zachodzić reakcje fuzji. Obiektami przejściowymi pomiędzy gwiazdami, a planetami są tak zwane brązowe karły, w których mogą rozpocząć się procesy fuzji, ale które nie są w stanie ich podtrzymać. Planeta DENIS-P J082303.1-491201 b (zwana również 2MASS J08230313-4912012 b) ma masę 28,5 raza większą od Jowisza, co daje jej tytuł największej znanej planety znajdującej się na liście egzoplanet prowadzonej przez NASA. Jest ona również podstawą sporów czy nadal może być klasyfikowana jako planeta czy też powinna już należeć do kategorii brązowych karłów, podobnie jak jej gwiazda.

4. Najmniejsza planeta

Przeciwieństwem DENIS-P J082303.1-491201 b jest planeta Kepler-37b. Jedynie nieco większa od naszego Księżyca i mniejsza od Merkurego, jest najmniejszą zaobserwowaną egzoplanetą. Niestety z orbitą mniejszą niż orbita Merkurego, Kepler-37b jest zbyt gorąca, żeby mieć na swojej powierzchni wodę i tym samym być możliwym miejscem do rozwoju życia.

5. Najstarsza planeta

Mająca 12,7 miliarda lat PSR B1620-26 b to najstarsza znana planeta. Ten gazowy olbrzym o masie 2,5 raza większej niż Jowisz zdaje się istnieć od zawsze i nie jest to stwierdzenie aż tak dziwne, biorąc pod uwagę fakt, że sam wszechświat ma “jedynie” 13,8 miliarda lat. Jeszcze jednym zadziwiającym aspektem tej planety jest to, że “przeżyła” ona swoje obie gwiazdy – po ich wybuchu jako supernowych pozostały jedynie gwiazda neutronowa i biały karzeł.

6. Najmłodsza planeta

Na drugim skraju wiekowego spektrum znajduje się układ planetarny V830 Tauri, który powstał jedynie 2 miliony lat temu. Gwiazda centralna ma masę podobną do Słońca, ale dwukrotnie większą średnicę, co oznacza, że nie zmniejszyła się jeszcze do swojego ostatecznego rozmiaru. Planeta z tego systemu – gazowy gigant o masie ¾ masy Jowisza – prawdopodobnie jeszcze rośnie, co oznacza, że zwiększa swoją masę przez częste zderzenia z innymi ciałami niebieskimi, takimi jak asteroidy, które znajdują się na jego drodze.


Źródło: portal phys.org