Supernowa i ...

NGC 6946 ( Subaru Telescope (NAOJ) and Robert Gendler; Processing - Robert Gendler)

Wczoraj zapowiadała się bardzo dobra noc obserwacyjna. Grzechem byłoby nie skorzystać i nie wybrać się na małe co nieco, tym bardziej, że niedawno w galaktyce NGC 6946 wybuchła supernowa. Nadano jej oznaczenie SN2017eaw. Jej jasność widoma wynosi około 12.7 magnitudo, co przy odległości do NGC 6946 wynoszącej 6.75Mpc daje wielkość bezwzględną M=-16 magnitudo (mniej niż Słońce widoczne z Ziemi, którego jasność wynosi M=-26 magnitudo, ale jaśniej niż Księżyc w pełni -12 magnitudo). Oznacza to, że wybuch supernowej ma luminację 400 milionów razy większą niż Słońce. Na podstawie analizy widmowej oznaczono typ supernowej jako IIP. Oznacza to, że swój żywot zakończyła masywna gwiazda po wyczerpaniu wszystkich źródeł energii. Pozostanie po niej tylko gwiazda neutronowa. Postanowiłem zatem zapolować na to zjawisko, tym bardziej, że galaktyka NGC 6946 znajduje się na niebie blisko gromady NGC 6939 i stanowią wdzięczny obiekt do fotografii. Udaliśmy się z Piotrkiem troszkę w ciemno na nową miejscówkę w okolicach Puczniewa. Miejscówka okazała się dość zacna. Minusem jest brak prądu. Ale nie stanowi to dużego problemu.

Sesja 2014020102 - SN 2014J

Wreszcie się rozpogodziło. Czas zacząć łowy na supernową, która wybuchła kilka dni temu w galaktyce M82. Gratka jest tym większa, że jest to jedna z najbliższych zaobserwowanych współcześnie supernowych. Udaliśmy się z Piotrem do Bukowca. Szybkie rozstawienie montażu i gotowe. Najpierw oczywiście obserwacje wizualne.  Trzeba powiedzieć, że supernowa w Naglerze 9mm i orto 5mm prezentowała się doskonale. Daje to wyobrażenie o skali eksplozji skoro z odległości 12 milionów lat świetlnych ma jasność jak oceniłem wizualnie ok. 9.8 magnitudo. Następnie wykonałem serię zdjęć, w sumie czas naświetlania 45 minut.

Możliwa kolejna supernowa PSN J12184868+1424435 - tym razem w M 99.

Jak donosi Central Bureau's Transient Object Confirmation Page w galaktyce M 99. Na chwilę obecną jest to obiekt o jasności 15-16 magnitudo. Troszkę ciemny jak na amatorskie obserwacje ale może pojaśnieje. Więcej informacji na stronie CBAT .

Supernowa ma galaktyce M 82 - SN 2014J

Właśnie dowiedziałem się przez Twittera, że w galaktyce M 82 w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy wielu obserwatorów zaobserwowało wybuch supernowej. Obecnie jej jasność wynosi 11 magnitudo. Jak będzie coś więcej wiadomo poinformuję.

Galaktyka M82 (zdjęcie z teleskopu Hubble'a z 2006 roku)

Należy pamiętać, że obecnie do obserwacji supernowej potrzebny jest teleskop i dobre niebo.

Suplement:

Nowe zdjęcie supernowej.

Widmo supernowej. Widoczna charakterystyczna dla supernowej typu Ia linia krzemu Si II.

Dalsze informacje [2014-01-29]

Sesja 20130803 - Łowów ciąg dalszy.

Jak już pisałem w poprzednim poście łakomym kąskiem jest obecnie supernowa SN 2013ej w galaktyce M74. Moje poprzednie polowanie przeprowadziłem z przydomowej działki w warunkach miejskich i choć supernową udało się zaobserwować fotograficznie nie byłem zadowolony z uzyskanych rezultatów. Kolejna okazja pojawiła się bardzo szybko. Ja, Łukasz i Marcin spotkaliśmy się w Bukowcu. Pogoda była wręcz wymarzona. Nawet najmniejszej chmurki i dość ciepło.

Silna grupa Astromax.

Rozstawienie sprzętu zajeło mi bardzo dużo czasu. Walczyłem z tym prawie 1.5h ale zależało mi na tym bo chciałem uzyskać czasy ekspozycji 300s. Wreszcie po walce z guidingiem i wyważaniem zestawu wszystko było gotowe.

Testowe zdjęcie galaktyk Bodego. 4x300s, ISO800

Wykonałem 10 zdjęć przy ISO800 i ekspozycji 300s. Efekty bardzo mnie cieszą.

Szeroki kadr M74.

Crop zdjęcia. Zaznaczono na nim supernową SN 2013ej.

Posiadając całkiem fajne dane postanowiłem zrobić fotometrię CCD supernowej. W oparciu o materiały i instrukcje dostępne na stronie AAVSO i przy wykorzystaniu programu IRIS uprałem się z tym dość szybko. Wyszło mi, że supernowa ma obecnie jasność ok. 12,4 magnitudo co odpowiada jasności absolutnej około -11 magnitudo. Jest ona 600 mln razy jaśniejsza od Słońca. Moje opracowanie fotometrii można przejrzeć tutaj.

Zauważyłem jednakże, iż stosowanie tak długich ekspozycji w Canonie ma dużą wadę. Pojawiają się olbrzymie szumy matrycy i nawet stosowanie klatek kalibracyjnych (offset, dark) na niewiele się zdaje. Również cyfrowe odszumienie degraduje jakość zdjęcia. Wydaje mi się, że sensowną granicą jest 180s. Choć może zimą będzie inaczej.

PS (2013-08-08 13:30 CEST): Nieco inaczej obrobiony materiał. Nadal testuje i szukam oprogramowania do stakowania DS. Na chwilę obecną ranking: Iris, Nebulosity, Deep Sky Stacker.

A tu fotografia znacznie lepszym sprzętem. Zdjęcie wykonał Damian Peach przy użyciu 20"CDK@F/4.5. FLI-PL6303E camera. LRGB. L:24mins. RGB: 3mins. July 31st, 2013.

fot. D. Peach (http://www.damianpeach.com/sne.htm )

Sesja 20130801-2 - Łowy na supernową.

Jak wspomniałem we wcześniejszym poście celem sesji było "upolowanie" supernowej SN 2013ej w M74. W tym celu wykonałem 10 zdjęć 10x180s, ISO800 przy pomocy Canona 550D przymocowanego do N 150/750 na HEQ5 z guidingiem. Z zadowoleniem mogę stwierdzić, że mi się udało. Nie są to może jakieś wymarzone zdjęcia ale wreszcie upolowałem jakąś umierającą gwiazdę ( ta naprawdę to eksplodowała 30 000 000 lat temu biorąc pod uwagę odległość od tej gwiazdy) .

Zdjęcie z notki o odkryciu supernowej.

Moje zdjęcie SN 2013 ej.

Dane zdjęcia wg. Astrometry.net:

Center (RA, Dec):	(24.182, 15.783)
Center (RA, hms):	01h 36m 43.775s
Center (Dec, dms):	+15° 46' 57.368"
Size:	34.2 x 22.8 arcmin
Radius:	0.342 deg
Pixel scale:	1.18 arcsec/pixel
Orientation:	Up is 95.8 degrees E of N

( http://nova.astrometry.net/user_images/66399#annotated)

W celu upewnienia się porównałem moje zdjęcie z mapą dostępną na witrynie AAVSO.

Ze zdjęcia wynika, że zasięg fotografii jest rzędu 15.5-16 magnitudo. Sama supernowa ma jasność rzędu 12-12.5 magnitudo. Wielkość absolutna ok. -17 magnitudo co oznacza, że biorąc pod uwagę odległość wybuch był ok. 600 000 000 jaśniejszy od Słońca. Badania spektroskopowe wykazały, że jest to supernowa typu II. Zatem w tak spektakularny sposób zakończyła swój żywot olbrzymia gwiazda co najmniej 8 - 50 razy masywniejsza od Słońca. W sobotę zamierzam zapolować na nią w Bukowcu albo innej miejscówce z dobrym niebem,

Smutny koniec masywnej gwiazdy.

Co tam panie na niebie?

Z racji tego, że jestem na urlopie i ogarnęło mnie lekkie lenistwo zaniedbałem nieco systematyczność wpisów do bloga. Jednak trzeba to uzupełnić i ten post temu właśnie ma służyć. Zatem po kolei. 22 lipca miała miejsce pełnia Księżyca, która była super pełnią (Księżyc był w odległości 359 974 km). Zrobiłem kilka zdjęć.

Prowadząc obserwacje staram się zawsze gdy jest Księżyc zrobić kilka zdjęć jego powierzchni. Zajmuje to mało czasu a można trafić na bardzo dobre warunki. Tym razem niestety seeing nie był najlepszy:

Zdjęcia wykonałem 29-07-2013 w godzinach 2:20-2:45 CEST. Sprzęt to Newton 150/750, HEQ5, Barlow GSOx3, QHY5V z przydomowej działki. Tej samej nocy zrobiłem też dwa zdjęcia DS'ów.

Gromada kulista M5.

Mgławica planetarna M57.

 Cieszę się, że z guidingiem daję sobie coraz lepiej radę.

Jakie plany na sierpień? Cóż, przede wszystkim obserwacja Perseidów w nocy z 11/12 i 12/13 sierpnia, zaobserwowanie nowo odkrytej supernowej w M74, przetestowanie filtru Orion Ultrablock.

Radiant Perseidów.

Supernowa SN 2013ej w M74. Typ II.

Kadrowanie supernowej w QHY5 z N150/750.